Biontech aşısının yan etkileri nelerdir? Biontech aşısını kimler yaptırmalı? Sorusu vatandaşlar tarafından merak konusu oldu. Koronavirüse karşı geliştirilen Sinovac aşısı ile Biontech aşısı Türkiye'de uygulanmaya devam ediyor. Biontech aşısının Türkiye'ye gelmesi ile birlikte aşı olacak vatandaşlara tercih hakkı sunuluyor. Peki, biontech aşısının koronavirüse karşı etkisi nedir? Biontech aşısını kimler yaptırmalı?
BIONTECH AŞISI YAN ETKİLERİ
Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın vatandaşlara şu an iki aşıdan birini yaptırabileceklerine yönelik seçenek sunduğunu belirtti. Her iki aşı üzerine üniversitede yaptıkları klinik gözlemlere ilişkin değerlendirmelerde bulundu:
"Klinik gözlemlerimize göre, eğer alerjik bünyeniz varsa mRNA aşısı yerine tercihiniz varsa alerjik bünyelerde daha az yan etki yapan inaktif aşı olan Sinovac aşısını yaptırabilirsiniz. Çünkü, çalışmalarda sadece BioNTech değil diğer mRNA aşılarının daha çok reaksiyon yaptığı gözlendi. Ayrıca, mRNA aşıları, inaktif aşılara göre daha güçlü bağışıklık yanıtı yapıyor, immün sistem üzerine uyarıcı etkisi daha fazla olduğu için. Dolayısıyla, bağışıklık yanıtı zayıf olabilecek bünyeye sahip olanlar, mRNA aşısını tercih edebilir.
Bunlar kim dersek, obezitesi bulunanlar, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı olanlar, kanser tedavisi görenler veya çeşitli hastalıkları nedeniyle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar, eğer seçenekleri varsa mRNA aşısı olan BioNTech aşısını tercih edebilirler. Ancak yine onlarda da inaktif aşısının çalıştığını, işe yaradığını söylememiz lazım.
mRNA aşıları tek dozdan bir hafta sonrasından itibaren bağışıklık oluşturmaya başlıyor, inaktif aşılar ise ancak ikinci dozdan 15 gün sonra belirgin bağışıklık oluşturuyor."
Balık, kanser tedavi tamamlanmış olanların tedavileri bittiğinden bağışıklık sistemlerinin toparlanmış olacağını belirterek, "Dolayısıyla bu kişiler için iki aşı arasında bir farklılık görülmez." dedi.
Prof. Dr. Balık, "İleri yaştaki kişilerde de mRNA aşıları, daha etkin görülüyor ama onlarda bazı yan etki ihtimali daha fazla oluyor." diye konuştu.
İki aşıyı yan etkileri açısından değerlendiren Balık, şunları söyledi:
"BioNTech aşısı, yan etki olarak daha fazla kendini gösteriyor. Bunlar, aşı yerinde ağrı, şişlik, ateş, vücut kırgınlığı gibi belirtiler BioNTech aşısında daha fazla görülüyor ama bunların hiçbiri risk oluşturmuyor, kişiyi ağır hastalık geçirme ve ölüm riskinden koruyor. İnaktif olan Sinovac aşısında ise bu tip yan etkiler ya olmuyor ya daha az gözüküyor."
AŞI OLDUKTAN SONRA BAŞ AĞRISI VE HALSİZLİK OLABİLİR
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, aşıdan sonra oluşacak yan etkilere ilişkin DHA'ya değerlendirmede bulundu. Savaşçı, "Ben koronavirüs aşısı yaptırdım; bu Sinovac, BioNTech, Sputnik V de olabilir. Aşı yaptırdıktan sonra o gece akşamında hafif bir kol ağrısı, baş ağrısı, halsizlik, özellikle BioNTech aşısından sonra biraz daha yoğun kas, eklem ağrıları, bulantı halsizlik biraz fazla olmakta.
Bazı kişilerde ilk dozdan sonra, bazılarında da genel olarak ikinci dozdan sonra biraz daha ağır belirtiler olabilir. Özellikle BioNTech aşısında mRNA aşısı olduğu için vücudun daha fazla antikor oluşturma çabası ile ne yazık ki yan etkiler biraz daha fazla görülüyor. Dolayısıyla kişi yan etkileri bilsin; ama bunun dışında özellikle 38 derecenin üstünde ateş, şiddetli boğaz ağrısı, öksürük, baş ağrısı geçmiyorsa, koku, tat kaybı, ishal geliştiyse, eklem ağrıları 2 güne rağmen geçmemişse bu kişi koronavirüs de kapmış olabilir. Çünkü bu kişiler aşı yaptırmak için sağlık ocaklarına, sağlık kuruluşlarına gidiyorlar, yoğun bir ortama giriyorlar. Burada ya da iş ortamında virüsü kapmış olabilirler. Aşının yan etkilerini iyi irdelemek lazım. Her aşı yan etkisi virüs olmayabilir; ama sorgulamak lazım" diye konuştu.
BİONTECH AŞISI YAN ETKİLERİNE KARŞI NE YAPILMALI?
Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:
- Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık
Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Yorgunluk
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.
- Hafif ateş, titreme
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
- Baş ağrısı
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
- Kas/eklem ağrısı
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
- Kusma, ishal
Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.
COVID-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
'YAN ETKİLER 2 GÜNDEN FAZLA UZARSA TEST YAPTIRILMALI'
Doç .Dr. Savaşçı, aşıya bağlı koronavirüs kapmanın mümkün olmadığını belirterek, "Ne yazık ki bizim sahada gördüğümüz belirtiler aşı yaptırdıktan 3-5 gün sonra koronavirüs belirtileri gösterip testi pozitif çıkan vatandaşlarımız mevcut.
Dolayısıyla kendi şikayetlerini iyi gözlemlemeleri gerekiyor. Şunun altını özellikle çizeyim; bu aşılar hiçbir şekilde canlı aşı olmadığı için aşıya bağlı koronavirüs kapma, hasta olma ihtimali yok. 'Ben aşı yaptırdım koronavirüs mü oldum' diye asla düşünmesinler. BioNTech aşısında biraz daha fazla yan etki görülüyor; ama kişi 2 gün üzerinde şikayetleri giderek artıyorsa ateş, halsizlik, eklem ağrıları daha belirgin oluyorsa koku, tat kaybı, sırt, göğüs ağrısı, ishal herhangi birisi bu tabloya ekleniyorsa o zaman mutlaka PCR testi yaptırması gerekiyor" ifadesini kullandı.
BIONTECH AŞISI KORONAVİRÜS ÜZERİNDE YÜZDE KAÇ ETKİLİ?
ABD'li ilaç fırması Pfizer ile BioNTech'in aşısının üçüncü aşama klinik denemelerinin sonuçlarında yüzde 95 oranında koruma sağlandığını duyurdu.
65 YAŞ ÜSTÜ YETİŞLKİNLERDE ETKİNLİK YÜZDE 94
Dünya koronavirüs salgını ile mücadele ederken, bir yandan da aşı çalışmaları sürüyor. ABD'li ilaç firması Pfizer, yaptığı açıklamada, Covid-19 aşısının son aşamasının nihai sonuçlarının %95 etkili olduğunu gösterdiğini ve gerekli iki aylık güvenlik verilerine sahip olduklarını açıkladı.Pfizer tarafından yapılan açıklamada, Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından aşıya birkaç gün içinde acil kullanım onayı vereceği belirtildi.
İlaç üreticisi, Alman ortağı BioNTech ile geliştirilen aşının etkinliğinin yaş ve diğer veriler arasında tutarlı olduğunu ve önemli yan etkilerin olmadığını belirtti. Pfizer bu durumun aşılamanın dünya çapında yaygın olarak uygulanabileceğinin bir işareti olduğunu söyledi. Virüsten özellikle risk altında olan 65 yaş üstü yetişkinlerde etkililik % 94'ün üzerinde olduğu ifade edilmişti.
Öte yandan, açıklamada aşının yan etkilerin çoğunlukla hafif ila orta derecede olduğunu ve hızla ortadan kalktığını söylendi. Aşılananların % 2'sinden fazlasını etkileyen tek ciddi yan etki, ikinci dozdan sonra alıcıların %3,7'sini etkileyen yorgunluk olduğu belirtildi.
